Samoocena. Jak podnieść jej poziom?

Samoocena, czyli ocena, jaką przypisujemy sami sobie, jest fundamentalnym elementem ludzkiej psychiki. Zdolność do właściwego oceniania siebie ma dalekosiężne konsekwencje dla naszego zdrowia psychicznego, relacji z innymi ludźmi oraz osiągnięć życiowych.

Co to znaczy „ właściwie siebie oceniać? Skąd czerpiemy informacje na swój temat? I jak informacje te kształtują nasze poczucie własnej wartości ?

Ocenianie siebie w właściwy sposób oznacza zdolność do realistycznego oceniania własnych umiejętności, osiągnięć i wartości, bez przesadnego ich zaniżania lub zawyżania.
Możemy to osiągnąć poprzez refleksję nad własnymi działaniami i ich konsekwencjami,
ponieważ zdobywamy wtedy wiedzę na temat swoich umiejętności i słabości.

Kluczowym jest otrzymywanie informacji na swój temat od innych - rodziny, przyjaciół, nauczycieli, pracodawców. Te opinie mogą wpływać na to, jak widzimy siebie i swoje umiejętności.
Porównując siebie z innymi możemy zdobywać informacje na temat swoich relatywnych umiejętności i wartości, a w miarę jak uczymy się i zdobywamy doświadczenie, mamy szansę lepszego ich zrozumienia.

Postrzeganie naszej pozycji w społeczeństwie również wpływa na nasze poczucie własnej wartości.

Uznanie i pochwały od innych mogą zwiększyć nasze poczucie wartości. Osiągnięcia wzmacniają ten proces, podczas gdy porażki mogą je zaniżyć.
Gdy spełniamy swoje własne standardy i wartości, czujemy się lepiej w stosunku do siebie.

Właściwa samoocena pomaga nam zrozumieć siebie, co z kolei prowadzi do zdrowszych relacji, lepszej regulacji emocjonalnej i większej satysfakcji z życia.
Wiemy już, dzięki licznym badaniom, że poprzez praktyczne narzędzia i wsparcie, mamy możliwość poprawy swojej samooceny i jakości życia.

Zacznijmy więc od początku.

Samoocena to ogólna opinia, jaką mamy o sobie, oraz wartość, jaką przypisujemy sobie jako osobie. Wyróżniamy samoocenę wysoką i niską, a także samoocenę stabilną i niestabilną. Wysoka samoocena może prowadzić do lepszej wytrwałości w obliczu przeciwności, podczas gdy niska samoocena może skutkować unikaniem wyzwań.

Co kształtuje naszą Samoocenę?
Ma na to wpływ wiele czynników, w tym pozytywne relacje z rodzicami, sukcesy w szkole, na polu zawodowym, a także fizyczny wygląd. Warto zaznaczyć, że negatywne doświadczenia mogą obniżać samoocenę, co z kolei może prowadzić do poważnych problemów, takich jak depresja czy lęk.

Jaki wpływa na zachowanie i Zdrowie Psychiczne ma samoocena?

Badania dowodzą, że wysoka samoocena może wiązać się z lepszym zdrowiem psychicznym. Osoby z wysoką samooceną częściej podejmują wyzwania, które prowadzą do osobistego i zawodowego rozwoju. Z kolei niska samoocena może prowadzić do unikania sytuacji społecznych, co w dłuższej perspektywie może prowadzić do izolacji i problemów z zdrowiem psychicznym.

Jak Poprawić Samoocenę?

Istnieją strategie pomocne w poprawie samooceny, zanim jednak do nich przejdziemy polecam krótkie zapoznanie się i zrozumienie czym są i jak działają mechanizmy samooceny.

Mechanizmy samooceny są skomplikowanymi procesami, które pozwalają nam interpretować oraz oceniać swoje zachowanie, zdolności i wartość. Pomagają w przetwarzaniu informacji o sobie w kontekście swoich przekonań, wartości oraz relacji społecznych, co z kolei wpływa na nasze poczucie własnej wartości i zachowanie.
Poniżej przedstawiam mechanizmy samooceny,które zestawiłam na podstawie przeglądu literatury z różnych źródeł:

Autowaloryzacja
   - Jest to mechanizm dążenia do obrony, podtrzymania lub podniesienia samooceny, często stosowany w porównaniach społecznych. Autowaloryzacja może objawiać się poprzez porównywanie siebie z innymi w sposób korzystny dla własnego ego.

Autoafirmacja
   - Polega na potwierdzaniu własnej wartości i integralności, często poprzez pozytywne wyrażenia lub zachowania wobec siebie i innych

Autoprezentacja
   - Dąży do budowania pozytywnego wizerunku wobec innych, poprzez kontrolowanie informacji przekazywanych innym ludziom o sobie

Autoweryfikacja
   - Dąży do utrzymania zgodności przekonań na własny temat z obiektywnymi danymi, co pomaga w utrzymaniu spójności i realistycznego obrazu siebie

Dążenie do pozyskania rzetelnej informacji o samym sobie
   - Jest to motyw adaptacyjny, ale ludzie poszukują tej informacji wyłącznie wtedy, gdy są przekonani o możliwości kontrolowania swoich cech

Samonaprawa
   - Dąży do realnej poprawy własnych cech lub umiejętności, szczególnie gdy istnieje rozbieżność między wyznaczonymi sobie standardami a rzeczywistością

Egotyzm atrybucyjny
   - Skłonność do wyjaśniania swoich zachowań w sposób pochlebny, np. przypisywanie sukcesów swoim wewnętrznym zaletom, a porażek czynnikom zewnętrznym

Redukowanie dysonansu poznawczego
   - Mechanizm radzenia sobie z rozbieżnością między przekonaniami a zachowaniem, polegający na zmniejszeniu negatywnych odczuć związanych z takim dysonansem

Samoutrudnianie, projekcja, krytykanctwo
   - To mechanizmy, które ludzie o niskiej samoocenie mogą stosować, aby maskować swoje niskie poczucie własnej wartości, odciąć się od swoich rzeczywistych potrzeb i uczuć.

Przedstawię teraz kilka powszechnie akceptowanych i opartych na badaniach metod podnoszenia samooceny, wraz z uzasadnieniem dla każdej z nich:

-Regularne praktykowanie afirmacji może pomóc w zbudowaniu pozytywnego dialogu wewnętrznego, co z kolei może prowadzić do zwiększenia samooceny.
- Aktywność fizyczna jest znana z tego, że poprawia nastrój i samoocenę poprzez zwiększenie poziomu endorfin, które są "hormonami
- Otaczanie się wspierającymi, pozytywnymi ludźmi może pomóc w zbudowaniu i utrzymaniu wysokiej samooceny.
- Ustawianie i osiąganie realistycznych celów może pomóc w zbudowaniu poczucia osiągnięcia i kompetencji, co z kolei może zwiększyć samoocenę.
- Uważność i medytacja mogą pomóc w akceptacji siebie i w rozwoju pozytywnego stosunku do własnej osoby, co może prowadzić do zwiększenia samooceny.
- Zrozumienie, co to jest samoocena, jak się rozwija i jak wpływa na nasze życie, może być pierwszym krokiem w kierunku poprawy samooceny.
- Profesjonalna pomoc lub wsparcie grupy może być niezwykle korzystne w procesie poprawy samooceny.

Każda z tych metod opiera się na różnych zasadach i może być bardziej lub mniej skuteczna w zależności od Twoich indywidualnych potrzeb i okoliczności. Ważne jest, aby znaleźć metody, które są najbardziej pomocne dla Ciebie.

Może zaciekawi Cię również ten wpis

" Jesteś tym co o sobie myślisz"