Mózg. Supermaszyna z błędami.

Mózg to najwspanialszy i najbardziej tajemniczy owoc ewolucji i nic  jak dotąd nie może się z nim równać pod względem złożoności.

W nauce wciąż nie ma jednomyślności w kwestii tego, czym jest mózg i nie wiadomo zbyt dużo na temat jego funkcjonowania. Tym bardziej nie ma jednomyślności na temat tego, czym jest świadomość ... najbardziej niezwykła cecha naszego mózgu.

Jednak co nieco też wiemy.
Neuronauka to tak naprawdę ostatnie 100 lat, jednak na przestrzeni tych 100 lat ilość wiedzy jaką zdobywamy - mam wrażenie -  w tej dziedzinie rośnie wykładniczo i z punktu widzenia psychologii jest to bardzo dobra wiadomość.

Po pierwsze dlatego, że możemy chwilę stanąć w blasku i chwale z powodu wysiłku jaki wkładamy w mozolne i często bolesne zapisy naszych doświadczeń w umyśle, tworząc tym samym jedyny i niepowtarzalny egzemplarz siebie jako człowieka.
Po drugie możemy odetchnąć z ulgą ponieważ neuronauka dość wnikliwie wyjaśnia biomedyczne mechanizmy funkcji umysłowych i  już sama świadomość tego jest często pierwszym milowym krokiem do wyzdrowienia.


Mimo iż fizycznie mózg przypomina gęstą galaretkę, która waży około półtora kilograma, jest to  niezwykle złożony organ który daje początek wszystkiego co czyni nas ludźmi.
To w nim powstają emocje, myśli, wspomnienia, marzenia i przeżycia a wszystko ma swój początek w tej galaretowatej masie złożonej z sieci ok 86 mld neuronów, 3 mln km włókien i setek trylionów połączeń.
Mamy sześć warstw kory mózgowej, 60 000 mld synaps, 12 nerwów czaszkowych, a maksymalna prędkość przesyłania impulsów elektrycznych wynosi 720 kilometrów na godzinę.

Aby łatwiej było pojąć złożoności operacji jakie w jednym czasie wykonuje nasz mózg, wyobraź sobie około 8 000 000 000 ludzi na świecie z których każda wykonuje rozmowę telefoniczną jednocześnie z 10 000 osób które robią dokładnie to samo w tym samym czasie.
Będzie to tylko 0,1 tego co dzieje się w naszym mózgu.

Tomasz Edison mawiał, że ciało służy nam do noszenia mózgu i miał w tym sporo racji, ponieważ kiedy zamiera aktywność skomplikowanych wzorców wystrzału impulsów elektrochemicznych umieramy również my.
Kiedy np. wyniku, substancji psychoaktywnych lub doświadczenia zmienia się aktywność mózgu, równocześnie zachodzą zmiany w naszym zachowaniu. Oznacza to, że jako ludzie nie zostaliśmy uformowani raz na zawsze i podlegamy ciągłym przeobrażeniom.

Nazwa tego zjawiska upowszechniła się już w naszym języku i nosi miano neuroplastyczności.
W dużym uproszczeniu proces polega na tym, że mózg jest w stanie tworzyć nowe połączenia neuronalne, a to oznacza, że możemy zmieniać stare zapisy, wpływać na nie i zastępować nowymi.

Ciekawostką jest, że każdego dnia tracimy około 85 000 neuronów. Prof. Jerzy Vetulani mówił, że w mózgu nie ma miejsca dla bezrobotnych i te neurony, które mówiąc kolokwialnie "nie mają zajęcia" giną.


I tak z jednej strony możemy wyobrazić sobie mózg jako centrum dowodzenia naszym ciałem, ponieważ organ ten nadzoruje wiele naszych fizycznych funkcji takich jak regulacja poziomu hormonów, apetyt czy praca serca, to z drugiej strony mózg sprawuje również kontrolę nad funkcjami psychicznymi takimi jak nasze myślenie, emocje i zachowanie. Te psychiczne funkcje mózgu są domeną umysłu. Można zatem powiedzieć że mózg jest abstraktem dla istnienia umysłu.

Żeby móc zobrazować sobie czym jest umysł wyobraź sobie że jesteś Ty, jest magazyn pamięci w twojej głowie gdzie zapisywane są doświadczenia z całego twojego życia, oraz taka część umysłu która znajduje się poza twoją świadomą kontrolą, Jednak jest to część, która działa, myśli podejmuje decyzje i może wywierać ogromny wpływ na twoje życie.
Jeśli zdarzy się tak że z jakichś powodów przejmie kontrolę nad twoim zachowaniem może zrujnować wszystkie twoje plany.
To dlatego w naszym umyśle bardzo często dochodzi do wewnętrznych konfliktów pomiędzy tym co chcesz myślisz i planujesz Ty, a tym co podpowiada Ci Twój podświadomy umysł.

To nie jedyny przykład gdzie nasza super maszyna działa zupełnie bez usterek i błędów.
Ta całkiem spora grupa zawiera min. nawyki, uzależnienia, uprzedzenia poznawcze fałszywe wspomnienia i urojenia.
Do tego Postęp w medycynie oraz fakt, że żyjemy coraz dłużej stały się przyczyną innego zjawiska noszącego nazwę neurodegeneracji, czyli inaczej otępienia starczego.

Zjawisko to pojawia się w postaci chorób takich jak Alzheimer, Parkinson,  Huntington, czy stwardnienie zanikowe boczne.